Ombudspolitiek, aantasting van het Drentse landschap en het draagvlak voor grote energieprojecten. Dit alles kwam vandaag voorbij tijdens een bezoek van politieke partij Code Oranje aan Groningen. Tineke Nieboer, raadslid te Roden en het Drentse gezicht namens de partij, nam samen met lijsttrekker Richard de Mos enkele noordelijke vraagstukken door.
Nieboer zelf beleefde het ‘werkbezoek’ van Code Oranje als zeer nuttig. Al sinds 2010 is de Rodenaar actief in de gemeenteraad van Noordenveld. In december 2020 maakte ze bekend zich ook voor het landelijke Code Oranje in te gaan zetten. Het idee van ombudspolitiek, waarbij burgers via ‘burgerjury’s’ en uiteindelijk ook via referenda direct invloed moeten kunnen uitoefenen op het regeringsbeleid, spreekt haar zeer aan. Ook in de gemeenteraad hamert Nieboer vaak op het vroegtijdig betrekken van inwoners en een goede participatie.
In dat opzicht is het dan ook niet verwonderlijk dat Code Oranje bij haar uitkwam om het Drentse gezicht van de campagne te worden. “We willen lokale problemen, landelijk een gezicht geven”, aldus Nieboer. “De participatie kan en moet beter. Daar staan wij voor.”
Zwitsers model
Lijsttrekker Richard de Mos hoopt dat de Nederlandse democratie klaar is voor verandering. “De democratie zoals deze nu is ingericht, werkt niet”, stelt hij. “Ik kom uit Den Haag en weet hoe het Malieveld er bij ligt na al die demonstraties. Dat was niet het geval geweest als iedereen zich gehoord voelt. We moeten zorgen dat dit weer het geval is.”
Daarbij wil De Mos naar een meer ‘Zwitsers model’. “We gaan hier eens per vier jaar naar de stembus. Daarna lijkt de stem van de burger niet meer te tellen”, zegt de lijsttrekker. “In Zwitserland heeft men de mogelijkheid om viermaal per jaar een referendum te houden. Dat kan gaan over allerlei vraagstukken. In Nederland pleiten wij hier ook voor. Zo betrek je de burger weer bij de politiek.”
Burgerjury
Op kleinere schaal zou er allereerst kunnen worden begonnen met burgerjury’s. “In Rotterdam wordt hier mee geëxperimenteerd en loopt het uitstekend. Er gaan geluiden op om meer burgerjury’s in te zetten, dat kan vrij eenvoudig”, aldus De Mos. “Zo’n jury kan zich dan over allerlei zaken uitspreken. Ik kan me voorstellen dat hier in Drenthe burgerjury’s worden geraadpleegd bij grote projecten die het Drentse landschap dreigen aan te tasten. Denk aan grote zonne- en windparken. Gemaakte beslissingen kunnen later worden geëvalueerd en eventueel herzien.”
Zonder draagvlak geen grote projecten, zo vindt Code Oranje. “Wij bestaan bij de gratie van lokale partijen. Daarin verschillen wij van de gevestigde orde”, zegt De Mos. “Participatie betekent niet dat je als politiek bepaalt wat goed is voor de burger. Participatie houdt juist in dat je samen een project aanvliegt.”
Leefbaarheid en landschap
De komende tijd zal Drenthe zich sterk moeten blijven maken voor sterke dorpskernen en het eigen landschap, denkt De Mos. “Op het gebied van toerisme is Drenthe al heel goed bezig, maar je ziet ook hier nog veel krimpgebieden. Dorpskernen moeten versterkt worden en voorzieningen moeten blijven, zodat je krimp kan tegengaan.”
En verder moet Drenthe kritisch zijn op grote energieprojecten, vindt De Mos. “Leg eerst alle bedrijfsdaken nou eens vol. Er zijn andere manieren om de energietransitie vorm te geven. We zien het draagvlak momenteel slenken en dat komt omdat er maar een beperkte mate van participatie is. Het kan anders. Daarbij moet je ook de discussie voeren over waterstof en kernenergie.”
