Op 15 februari 1944 stortte bij Opende een geallieerde bommenwerper neer, waarbij alle zeven inzittenden om het leven kwamen. Het toestel was op de terugweg van een luchtaanval op Duitsland. De slachtoffers, zes Australiërs en een Brit, werden begraven op het kerkhof in Opende, op minder dan een kilometer afstand van de plek waar ze stierven.
Daar staat ook een monument dat al 43 jaar lang wordt onderhouden door Geese Bijstra. Ook dit jaar op 4 mei zorgt de 86-jarige inwoner van Opende ervoor dat het monument er tijdens de dodenherdenking keurig bij ligt. ‘Het is mijn monument, zo voelt het althans’, zegt Bijstra.
Vliegtuig stort neer tegenover ouderlijk huis
Bijstra heeft iets met het monument en de slachtoffers die er begraven liggen. Op die bewuste vijftiende februari stortte de Halifax neer in het weiland tegenover zijn ouderlijk huis.
‘Ik was zeven en lag in bed. Mijn vader en oudere broer hoorden hoe het vliegtuig boven Opende cirkelde en gingen naar buiten om te kijken wat er aan de hand was. Ze zagen het vliegtuig in het donker neerkomen en exploderen. Ik werd uit bed gehaald en heb die explosies ook gezien. Het was ontploffende boordmunitie. Het was levensgevaarlijk om bij het toestel in de buurt te komen. Het was één grote vuurzee. De motoren van het vliegtuig lagen vijfhonderd meter van de plek van de inslag.’
Blouse gemaakt van parachutestof
‘De Duitsers die in Trimunt gelegerd zaten waren er vrij snel’, zegt Bijstra. ‘Het ging ze om de bemanningsleden, maar omdat die allemaal gesneuveld waren, zijn ze weer vertrokken. In de dagen daarna zijn de lichamen geborgen en zijn de brokstukken van het vliegtuig weggehaald en afgevoerd. Later kwam er iemand van de opruimingsdienst. Die werd bij ons thuis ondergebracht en met hem konden we naar de plek van het neergestorte vliegtuig. Van hem kregen we een parachute die hij daar gevonden had. Die was van zijde. Mijn zus heeft er een blouse van gemaakt.’
Slachtoffers waren twintigers
Onder de bemanningsleden was een Engelsman. Bijstra: ‘Een Halifax had zeven mensen aan boord. Dat was hier ook zo. Mogelijk dat de Brit moest invallen omdat de Australiërs een bemanningslid te kort kwamen.’ Wat opvalt is de leeftijd van de slachtoffers. Ze zijn 21, 22 of 25 jaar jong.
Al drieënveertig jaar, dus al zijn halve leven lang, zorgt Bijstra ervoor dat het monument er pico bello bij ligt. Vorige week kreeg Bijstra voor zijn inzet een koninklijke onderscheiding uitgereikt en werd hij benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau, daarnaast kreeg hij namens de Australische ambassadeur in ons land een oorkonde uitgereikt.
