Steeds opnieuw proberen criminelen inwoners van onze provincie met een aantrekkelijk aanbod te verleiden om loodsen, schuren en stallen te verhuren. Die ruimtes worden vervolgens gebruikt om er een wietkwekerij of een drugslab in te vestigen. Het aanbod líjkt aanlokkelijk.
Een van de manieren waarop inwoners worden benaderd is per brief. Eind 2020 gebeurde dat massaal. In de gemeente Westerkwartier gebeurde dat vooral in november dat jaar.
‘De brief werd ‘s avonds of ‘s nachts bezorgd. ‘s Ochtends haalde ik hem samen met de krant uit de brievenbus, hij zat keurig in een envelop’, zegt een inwoner. ‘Wij wonen tamelijk afgelegen en ik vermoed dat de brief met de auto is gebracht, maar ik heb niets gehoord die nacht.’
Eerst een inbraak, toen de brief
‘Twee weken eerder was er bij ons ingebroken en dan voel je je al niet heel fijn. Toen later die brief ook nog kwam, werd het er niet beter op. We zijn flink geschrokken. Het voelt als een inbreuk op je privacy. Na de inbraak hebben we camera’s besteld. Die kwamen net te laat, anders hadden we mogelijk de bezorger van de brief in beeld gehad. De brief heb ik naar de politie gebracht.’
Uit angst voor herkenning wil de inwoner van Westerkwartier alleen anoniem zijn verhaal vertellen. Hij vertelt: ‘Later bleek dat de brief bij meer mensen was bezorgd. Het waren allemaal adressen met een grote schuur.’
Dat laatste is herkenbaar voor inwoners van de gemeente Het Hogeland. Daar is exact dezelfde brief op verschillende plekken in de brievenbus gerold. Dat gebeurde in december 2020.
Duizenden euro’s verdienen
De brief is ondertekend door ene Rudie en voorzien van een 06-nummer. Hij schrijft op zoek te zijn naar kweekruimte waar hij hennep kan verbouwen. Hij stelt de verhuurder een forse vergoeding in het vooruitzicht. De bedragen lopen, afhankelijk van het aantal vierkante meters, op van drieduizend tot zeventienduizend euro. En er valt voor de verhuurder blijkbaar nog een veelvoud daarvan te verdienen, getuige de woorden ‘enzovoort, enzovoort, enzovoort’.
Crimineel circuit ingetrokken
Als de ontvanger van de brief belangstelling heeft, kan een afspraak wordt gemaakt per sms. ‘Rudie’ schrijft dat hij graag langskomt om zijn plannen toe te lichten.
De inwoner van Westerkwartier hapte niet toe: ‘Ik ben niet naïef. Ik vertrouwde het voor geen cent. Maar als je in geldnood zit, klinkt dit als een aantrekkelijk aanbod en serieus geld. Het kan je misschien net over het randje helpen om met zo’n crimineel in zee te gaan. Je neemt een enorm risico. Ik heb verhalen gelezen van mensen die hierdoor in grote problemen kwamen. Dus kijk uit wat je doet.’
Harry Musch, teamchef Westerkwartier van de politie Noord Nederland, sluit zich bij die waarschuwing aan: ‘Als je met dit soort lieden in zee gaat, word je een crimineel circuit ingetrokken waar je niet meer uitkomt. Het ruïneert je leven.’
Volgens de teamchef worden de wietbrieven momenteel niet aangetroffen, maar eind 2020 werden ze veel verspreid. ‘We kregen meldingen uit de omgeving Scheemda, Appingedam, Het Hogeland en Westerkwartier. We weten dat ze massaal werden bezorgd, maar lang niet iedereen heeft ons gewaarschuwd. Het zou ons helpen als de mensen dat wel deden.’
Bedreigd en afgeperst
De politie onderzocht de herkomst van de brief, maar dat heeft nog niet tot een verdachte geleid. ‘Het onderzoek loopt nog steeds’, zegt Musch. ‘Vaak hebben veel mensen zo’n brief in handen gehad en dat maakt sporenonderzoek, bijvoorbeeld naar vingerafdrukken lastig. In politietermen noemen we zo’n brief dan besmet en dan kunnen we er niet zoveel mee. Maar in zaken waarbij burgers of bedrijven benaderd worden voor illegale praktijken worden uiteraard meerdere opsporingsmethodes toegepast.’
Musch: ‘Zo’n vraag om je schuur of loods te verhuren om daarmee veel geld te verdienen klinkt misschien verleidelijk. Maar als eigenaar weet je niet waar je aan begint. De huurder vervangt de sloten en jij kunt er niet meer in. Mogelijk wordt er dan geen hennep geteeld, maar maken ze er een xtc-lab van of een coke-wasserij. Je wordt bedreigd of afgeperst en kunt er niet meer uitstappen. Je krijgt een zwijgplicht opgelegd en als je toch je mond opendoet dan weten ze je te vinden.’
Meer strafbare feiten
Als de zaak wordt opgerold zit je als eigenaar eveneens met de gebakken peren, zegt Musch. ‘Naar het geld kun je fluiten en vervolgens heb je jarenlang grote problemen. Je moet voor de rechter verschijnen, kunt een forse straf krijgen en de gemeente kan een procedure beginnen om je woning, schuur of loods bestuurlijk te sluiten.’
Musch maakt zich niet alleen zorgen om het illegaal verkregen geld. ‘Je begaat nog meer strafbare feiten, want men moet ook van het drugsafval af. Dat wordt vaak in de natuur gestort of in het water geloosd. Dan hebben we het over een milieudelict en je brengt de volksgezondheid in gevaar.’
Verder wijst Musch op het risico van brand en explosies. ‘Daarmee breng je niet alleen jezelf in gevaar, maar kunnen ook anderen het slachtoffer worden.’
‘Mensen nodig om een vuist te maken’
Volgens de teamchef is in de driehoek (burgemeester, Openbaar Ministerie en politie) afgesproken het bestrijden van deze zogeheten ondermijning topprioriteit te geven. Afgelopen mei pleitte burgemeester Ard van der Tuuk van Westerkwartier voor de instelling van een interventieteam in zijn gemeente, een team dat zich moet richten op de bestrijding van drugscriminaliteit en ondermijning. Hij vroeg de raad daarvoor geld beschikbaar te stellen.
Van der Tuuk zei destijds tegen de gemeenteraad: ‘Ik heb nu één ambtenaar openbare orde en veiligheid voor 28 uur in de week en dat op een gemeente van vierhonderd vierkante kilometer en 65.000 inwoners. Daar moeten mensen bij om echt een vuist te kunnen maken.’ Volgens Van der Tuuk moet het interventieteam onder meer bestaan uit een ambtenaar die operaties van het team juridisch ondersteunt en onderbouwt. Ook wil hij het aantal BOA’s uitbreiden tot acht, nu zijn dat er drie.
Rijk worden
Nog even terug naar de inwoner die in november 2020 een brief in de bus kreeg. Lachend: ‘Als ik al rijk wil worden dan zijn er zijn andere, normale wegen om dat te bereiken. Daar heb ik Rudie en zijn criminele vrienden niet voor nodig.’
