• Over ons
  • Adverteren
  • Contact
  • Vacatures
  • Voor programmamakers
  • Redactie
woensdag, 8 februari, 2023
  • Log in
  • Nieuws
  • Sport
  • Economie
  • Cultuur
  • Politiek
  • Agenda
  • Programma’s
    • Radio kanalen
    • Televisie kanalen
    • Programmering
    • Uitzending Gemist
Title of the document Kijk TV
Title of the document Luister radio
Geen resultaten
Toon alle resultaten
  • Nieuws
  • Sport
  • Economie
  • Cultuur
  • Politiek
  • Agenda
  • Programma’s
    • Radio kanalen
    • Televisie kanalen
    • Programmering
    • Uitzending Gemist
Geen resultaten
Toon alle resultaten
RTV Zulthe
Geen resultaten
Toon alle resultaten

KERSTKLOKJES OP NIENOORD?

RTV Zulthe door RTV Zulthe
24/12/2020
in Cultuur
Deel op Facebook

Ineens, sinds een paar dagen, klinkt er getwinkel op Nienoord. Veel wandelaars vragen zich af, of ze kerstklokjes horen luiden. Gelukkig niet! Want na de kerst blijft hij luiden. Elke dag om 08, 12 en 18 uur. En als het glas geheven wordt, bij een expositie-opening of huwelijk.

De 19e eeuwse klokkestoel bovenop de borg is letterlijk een hoogtepunt, maar de klok zelf ook. De maker is Petrus Overney uit Leeuwarden, die tussen 1660 en 1711 bronsgieter was. Zowel voor Groningen als voor Friesland goot hij de klokken… Dat onlangs op de Martinitoren het Fries volkslied gespeeld werd zou hem niet gestoord hebben. Op Nienoord werd hij besteld door borgvrouwe Anna van Ewsum, die met haar echtgenoot Georg Wilhelm von Inn- und Knyphausen de renovatie van de borg voortvarend oppakte na de belegering door de soldaten van Bommen Berend in 1672. De nog aanwezige entreeportalen, de erepoort, de Schelpengrot, beeldensokkels in het park: allemaal uit die tijd. Hoe beter de klokkengieter, hoe helderder het geluid, hoe verder dat uitdroeg. Die eer kwam Overney toe, de beroemde bronsgieter. Hij goot ook de lopen van de twee sierkanonnen op Nienoord, in het Victoria and Albert Museum in London staat nog een derde exemplaar. Zo bijzonder zijn ze dus! Dat er nog twee op Nienoord staan is ook bijzonder: bijna nergens in het Noorden staan nog kanonnen op hun oude plek.

Het klokje op Nienoord klinkt als echo van een compleet klokkenspel aan de Dam. Daar lieten Anna en Georg een kapel bouwen voor het relatief jonge, snelgroeiende dorp, compleet met carillon. Wie per boot of lopend afkwam op de handel op en rond de kade, werd verrast door de luxe van live muziek in de openbare ruimte. Andere carillons zoals die van de Martini kun je zelfs apart vanaf een speeltafel bespelen, dergelijke ‘high tech’ was een typisch Nederlands verschijnsel. Maar buitenlanders zullen zich ook in Leek bij de voorgeprogrammeerde muziek hebben gevoeld alsof ze een sprookje instapten. Anna en Georg leefden in de barok, het hoogtij van het illusionisme. Daar hoorden allerlei kunstuitingen bij die je niet kon bewaren, vastpakken, meenemen. Zoals klaterende fonteinen, kleurrijk vuurwerk… en: sprankelende muziek.

Terug naar de Borg. Het peperdure klokje daar was eigenlijk ‘design’: kunst om te gebruiken. Om 08, 12 en 18 uur werd ‘ie geluid. En aangezien het klokkoord in de oude borg tot beneden in de keuken hing: waarschijnlijk om het huishouden te reguleren. Misschien om de melkers van het land te halen voor het ontbijt, de bewoners te attenderen op het noenmaal, actievelingen te informeren dat de dag sloot. De jonkvrouwen die nog op de Fraeylemaborg opgroeiden (zij zeggen: de Slochter Burcht), herinneren zich dat ‘s avonds deuren en poorten sloten. De borgheer las zijn gezin, gasten en medewerkers voor uit de bijbel en sloot hiermee de dag af. Een achternicht op Epema State, mevrouw van Eysinga geboren baronesse van Harinxma thoe Slooten (1927-2015), herinnerde zich een compleet intern communicatiesysteem. Met in de werkruimtes rijen klokken en bellen, verbonden met schellekoorden in de salons. Voor de familie zelf: een gong in de gang. Bij de eerste gong kleedde je jezelf voor het aperitief, werd de gong ten tweeden male geluid dan stak je over naar de dinerzaal. Op tafel stond ook een bel, zodat vader tijdens het diner kon blijven zitten. Het personeel bekommerde zich in de keuken om de kinderen die te jong waren voor de ceremonie.  Daar was het ook warmer, voegde mevrouw eraan toe. Leerde je de streektaal, boven werd Frans gesproken. Dickensiaanse tijden… wat is er in maar een paar decennia veel veranderd… of toch niet? Tegenwoordig ligt er een mobieltje naast het bord. ‘Pauperbestek’, grapt iemand. 

Niet alleen bij adellijke feesten, maar ook bij uitvaarten luidde dit klokje. Nadat de jonge Bram en Anna van Panhuys in 1907 hun ouders en grootouders gelijktijdig verloren, wilden zij de klok nooit weer horen luiden. Begrijpelijk. Luc Eekhout, mijn voorganger als museumdirecteur, heeft de klok uit zijn onbruik getild nadat de laatsten overleden die zich die ramp nog herinnerden. En dankzij de goede samenwerking met de gemeente is het mechaniek onlangs hersteld, en kan iedere voorbijganger er weer van genieten. Want dankzij dat de gemeente eigenaar is van het borgcomplex, is elke ingezetene wat ons betreft een beetje borgheer/borgvrouw. Zodra u na de lockdown weer op Nienoord uw feest mag komen vieren, luiden wij handmatig de klok voor u. De klank die Anna en Georg persoonlijk kozen, die al drieënhalf eeuw klinkt. Met onze beste wensen voor een gezond en gelukkig nieuw jaar.

Geert Pruiksma
directeur Museum Nienoord

Tags: KerstklokjesKerstweNienoord
Vorig bericht

RTV Zulthe wenst al haar…….

Volgend bericht

REKENKAMERCOMMISSIE NOORDENVELD BETREKT INWONERS EN BEDRIJVEN BIJ LOKALE CORONA-EVALUATIE

Gerelateerde berichten

Cultuur

Kunstproject De Lindenborg op Landgoed Nienoord: ‘Lessen die ze niet meer zullen vergeten’

Algemeen

Het is volop winter, maar de Streekproductenmarkt Nienoord gaat gewoon door

Cultuur

STUDENTEN VOOR HET GOEDE DOEL OP NIENOORD

Algemeen

Streekproductenmarkt Nienoord komt weer terug in februari

Algemeen

Streekproductenmarkt Nienoord de leukste markt van het Westerkwartier!

Algemeen

Rabobank ondersteunt Streekproductenmarkt Nienoord

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

MEEST GELEZEN

  • Jochem Myjer speelt try-out in Theater de Winsinghhof in Roden

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Gemeentesecretaris Noordenveld Peggy van Vliet legt haar taken neer

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • QUEEN MUST GO ON terug in Pompstee Roden op 18 maart

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Getroffen bedrijven brand Roden krijgen niet alles vergoed: ‘Zijn geen administrateurs’

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Echtpaar Venema-de Bruin 60 jaar getrouwd

    0 shares
    Share 0 Tweet 0

ZULTHER ZAKEN

Straatverlichting uit in verband met hoge energieprijzen? Stem!

OPINIE

Siegers (CU) en Van Putten (VZ) in ‘Politiek op zaterdag’: Hoe voorkom je (v)echtscheidingen?

Jongerenpartij Student & Water doet mee aan verkiezingen waterschap Noorderzijlvest

Facebook Instagram Twitter Youtube
RTV Zulthe

RTV Zulthe is dé streekomroep voor Noordenveld en Westerkwartier.

Informatie

Over ons

ANBI

PBO

Huishoudelijk reglement

Privacy statement

Disclaimer

Cookies

Contact

0594 – 64 44 42
Hoornweg 42,
9363 EH Marum

© 2022 RTV Zulthe

Geen resultaten
Toon alle resultaten
  • Nieuws
  • Sport
  • Economie
  • Cultuur
  • Politiek
  • Agenda
  • Programma’s
    • Radio kanalen
    • Televisie kanalen
    • Programmering
    • Uitzending Gemist
  • Over ons
  • Adverteren
  • Contact
  • Vacatures
  • Voor programmamakers

© 2022 RTV Zulthe

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Jouw privacy beheren

Om je de best mogelijke ervaring te bieden, gebruiken zowel wij als derde partijen technologieën zoals cookies om toegang te krijgen tot apparaatinformatie en/of deze op te slaan. Door in te stemmen met deze technologieën, stel je ons en derde partijen in de mogelijkheid persoonlijke gegevens zoals browsegedrag of unieke ID's op deze website te verwerken. Indien je geen toestemming geeft of deze intrekt, kan dit bepaalde eigenschappen en functies nadelig beïnvloeden.

Klik op "Accepteren" om toestemming te geven of maak gedetailleerde keuzes.

Cookie instellingenACCEPTEREN

Meer informatie over cookies
Privacy & Cookie Beleid

Privacy Overzicht

Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Van deze cookies worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van basisfunctionaliteiten van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om u af te melden voor deze cookies. Maar als u zich afmeldt voor sommige van deze cookies, kan dit een effect hebben op uw browse-ervaring.
Necessary
Altijd ingeschakeld
Noodzakelijke cookies zijn absoluut noodzakelijk om de website goed te laten functioneren. Deze categorie bevat alleen cookies die zorgen voor basisfunctionaliteiten en beveiligingsfuncties van de website. Deze cookies slaan geen persoonlijke informatie op.
Non-necessary
Alle cookies die mogelijk niet bijzonder noodzakelijk zijn voor het functioneren van de website en die specifiek worden gebruikt om persoonlijke gegevens van gebruikers te verzamelen via analyses, advertenties en andere ingesloten inhoud, worden niet-noodzakelijke cookies genoemd. Het is verplicht om toestemming van de gebruiker te verkrijgen voordat deze cookies op uw website worden geplaatst.
OPSLAAN & ACCEPTEREN