Een noodverband. Zo noemt Sjirk de Jong van makelaarsvereniging NVM Groningen het plan van het demissionaire kabinet om het biedingsproces bij de verkoop van huizen achteraf openbaar te maken.
De regering wil dat makelaars een automatisch gegenereerd biedlogboek invoeren. Demissionair minister Kajsa Ollongren (D66) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het verkoopproces eerlijker en transparanter wordt, als bieders straks kunnen zien wat er wanneer is geboden voor een huis.
De Jong noemt het ‘een prima plan om excessen te voorkomen’, maar de massa schiet hier volgens hem niets mee op. De oplossing voor het probleem van de oververhitte huizenmarkt zit volgens de makelaar niet in regelgeving, maar aan de aanbodzijde.
‘Overheid heeft boter op haar hoofd’
‘We wijzen er als NVM al jaren op: er moet meer worden bijgebouwd. Wat dat betreft heeft de overheid boter op haar hoofd. Dit probleem is niet nieuw. Maar er zijn meer oplossingen: wees creatief met leegstaande kantoorgebouwen en oude boerderijen. Vaak doen gemeenten moeilijk als mensen die willen verbouwen tot woonhuizen. Wees daar flexibel in’, aldus De Jong.
Bovendien kan publicatie van het biedingsproces misleidend werken voor kopers, stelt makelaar Henk Wieland uit Leek. ‘Het gevaar is dat mensen achter het net vissen en denken: blijkbaar is het normaal om een bepaald bedrag te overbieden. Maar dat is helemaal niet altijd zo. Dit triggert mensen om te veel te betalen.’
Makelaar Reinette Gjaltema uit Marum legt uit dat er in het Westerkwartier regelmatig huizen onder de vraagprijs worden verkocht. Zij trekt de vergelijking met de afschaffing van de overdrachtsbelasting voor starters. ‘Die maatregel was ook goed bedoeld, maar dat heeft de huizenprijzen alleen maar verder opgedreven.’
‘Jan en alleman kan zich nu makelaar noemen’
Gjaltema vraagt zich af of het verkoopproces eerlijker wordt met deze ingreep van het kabinet. ‘Ik ben aangesloten bij een brancheorganisatie en heb mij aan spelregels te houden. Consumenten kunnen een klacht tegen mij indienen bij een tuchtcommissie. Maar je hebt altijd makelaars die het randje opzoeken.’
Volgens De Jong zijn dat vooral collega’s die niet zijn aangesloten bij een branchevereniging. Hij pleit daarom voor de terugkeer van de eed. De titelbescherming en beëdiging van makelaars zijn in 2001 afgeschaft door toenmalig minister Annemarie Jorritsma.
Makelaars die niet zijn aangesloten bij een brancheorganisatie, hebben volgens De Jong sindsdien min of meer vrij spel. ‘Jan en alleman kan zich makelaar noemen. Als iedereen een eed moeten afleggen, haal je de vrije vogels eruit.’
