Afasie is een stoornis van taal dit is het gevolg van niet aangeboren hersenletsel. Mensen met afasie hebben vaak moeite met praten, lezen en schrijven. De stichting Marline Fritzius wil mensen met afasie proberen te helpen zich te uiten zonder woorden. Door schilderen willen ze dit proberen.
Wine Fransen is de initiatiefneemster. ‘Als mensen zich melden’, zegt ze, ‘zijn ze vaak een beetje ontdaan en verbijsterd. Plotseling zijn ze hun oude leven kwijt en is hun leven helemaal veranderd. Heel veel kan niet meer, zoals lopen, praten en lezen. Alle plannen zijn weggevallen.’
‘Ze merkte hoeveel schilderen met haar deed’
De stichting is vernoemd naar Marline Fritzius, een nicht van Fransen. Zij was kunstenares en kreeg al op haar veertigste een hersenbloeding. Fritzius merkt hoeveel schilderen met haar deed.
Fransen: ‘Ze kon niet goed meer spreken en werd somber. Maar ze pakte haar kunst op een gegeven moment weer op, en merkte hoe ontzettend veel dat voor haar betekende.’
Ruim twintig jaar geleden alweer vatte Fritzius het plan op om het geld dat ze na zou laten ten goede moest komen aan een stichting voor mensen met afasie. Die stichting draagt intussen dus haar naam. In dorpshuis t Lutje Honk in Lettelbert wordt nu regelmatig geschilderd door mensen met afasie. Ook Ben Postema, die kampt met de aandoening, is van de partij. Postema werd getroffen door een beroerte en raakte verlamd. ‘Dan val je ineens in een diep gat’, zegt hij.
‘Even m’n gedachten verzetten’
Vandaar dat hij aanvankelijk ook een donker schilderij maakte. ‘Daar schrok ik eigenlijk zelf van, dat dat het resultaat was.’ Maar het bleek typisch voor de gevoelens die hij had. ‘Wat ik niet kan vertellen met woorden, kan ik nu vertellen met kleuren en vormen. Bovendien kan ik even m’n gedachten verzetten.’
Daarnaast helpt het de motoriek. Wine Fransen: ‘Als mensen met afasie beginnen te schilderen, is het in het begin vaak wat onbeholpen en wordt gezocht naar houvast. Maar na een paar jaar zie je dat er heel fijn geschilderd wordt. Bijna zonder na te denken, met gemak. Maar je ziet het ook aan de stemming. Al schilderend zie je mensen positiever worden.’
De schilderijen die zijn vervaardigd worden vanaf 29 oktober tot 15 januari volgend jaar tentoongesteld in de bibliotheek van Leek.
