Op 14, 15 en 16 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Welke plannen en ideeën hebben de partijen? Onze collega’s van RTV Noord vatten de verkiezingsprogramma’s samen. Dit zeggen de partijen over de belangrijkste thema’s in Westerkwartier.
Wonen
Ook Westerkwartier wil de komende periode woningen bouwen en dan vooral voor starters en senioren. Waar moeten die woningen komen en hoe moet de woningnood verder worden geremd?
VZ Westerkwartier: Een norm voor bouw van sociale koopwoningen en sociale huurwoningen bij woningbouwplannen. In de hele gemeente 150 woningen bouwen die worden verdeeld over autochtone starters en statushouders. Als binnendorps bouwen niet voldoende blijkt, wordt er gebouwd om de kernen heen. Een zelfwoonplicht als te veel woningen worden opgekocht door beleggers.
ChristenUnie: Inzetten op aangepaste woningen en gemeenschappelijke woonvormen. Naast betaalbare koopwoningen, zijn er vooral meer sociale en (lage) middeldure huurwoningen nodig. Eerst kijken naar bouw binnen de bebouwde kom voordat de blik wordt gericht op natuur of landbouwgrond.
CDA: Bouwmogelijkheden voor bedrijven en woningen in de hele gemeente. Voor de kleine dorpen kan een afzonderlijk beleid worden gemaakt, met de plicht om de leefbaarheid op peil te houden. Invoeren van een dorpen- en wijkenbeleid met ondersteuning van een dorpencoördinator.
GroenLinks: Bestaande panden kunnen een nieuwe bestemming krijgen. Niet alleen maar koophuizen, maar ook huurwoningen voor de gewone man of vrouw. Bij nieuwbouw kijken we goed naar ons landschap.
PvdA: Prestatieafspraken met woningcorporaties over de hoeveelheid sociale huurwoningen die gebouwd gaat worden en de hoeveelheid die maximaal verkocht mag worden. Creatieve oplossingen voor jongeren en starters, stimuleren van doorstroming naar kleinere woningen. Splitsen van woningen past hierin. Specifieke projecten om een- en tweepersoonshuishoudens uit eengezinshuurwoningen te krijgen; voor deze groep extra aandacht bij de toewijzing van sociale huur en middeldure huurhuizen. Alleen projectontwikkelaars die onze eisen omtrent betaalbare woningen accepteren.
VVD: Elk dorp moet mogelijkheden krijgen voor woningbouw. We pakken de doorstroming aan door zowel sociale huur-, vrije huur- als koopwoningen te bouwen. Zo houden ouderen die kleiner willen wonen niet onnodig een eengezinswoning bezet. Aan de slag met creatieve en tijdelijke woonvormen, zoals tiny houses. Leegstand voorkomen door mengen van functies van wonen, werken, detailhandel en horeca.
Sterk Westerkwartier: Ook zonder het mooie buitengebied liggen er genoeg kansen voor woninguitbreiding. Niet alleen of verplicht sociale huurwoningen, maar ook waar knelpunten liggen, zoals starters. Levensloopbestendig bouwen moet de standaard zijn. Flexibeler omgaan met bestemmingsplanwijzigingen voor leegstaande kantoren. We willen welstandsvrije zones.
D66: Kantoorpanden, leegstaande winkels en boerderijen moeten omgebouwd kunnen worden tot appartementen. Bouw voor kopers en sociale huurders. Inbreiding in plaats van uitbreiding. Bij ontwikkelaars zorgen dat er een goede balans tussen koop en sociaal ontstaat.
50Plus: Meer sociale, levensloopbestendige woningen bouwen. Woningcorporaties moeten meer eenpersoons sociale woningbouw laten realiseren. Sociale huurwoningen moeten met voorrang worden geïsoleerd. Senioren met een slecht geïsoleerd eigen huis en alléén een AOW dienen een isolatievoucher van 3000 euro te krijgen.
Energie en duurzaamheid
Net als in andere gemeenten willen partijen in Westerkwartier het liefst groene energie door zonnepanelen op daken. Maar welke maatregelen moeten nog meer worden genomen voor de energietransitie?
VZ Westerkwartier: Tegen zonne- en windparken in ons mooie natuurlandschap of op landbouwgrond. De energietransitie moet voor elke inwoner financieel te behappen zijn. Isolatie- en verduurzamingsmaatregelen stimuleren.
ChristenUnie: In bestaande bouw wordt jaarlijks een aantal woningen voorzien van een duurzame warmteoplossing. Waar aardgas wordt vervangen ook investeren in isolatie, zodat de energierekening echt omlaag gaat. Subsidies voor hen die wel willen verduurzamen, maar niet de financiële middelen hebben.
CDA: Prioriteit voor energiebesparing en minder verbruik van aardgas. Inwoners moeten direct kunnen profiteren van grootschalige, duurzame energievoorzieningen. Duurzame coöperatieve initiatieven stimuleren, actief verzet bieden tegen ondergrondse CO2-opslag.
GroenLinks: Meer subsidies en maatregelen voor meer isolatie. Een warmtefonds voor mensen en bedrijven met weinig geld. Terughoudend omgaan met windmolens en grote zonneparken. Komen ze toch, dan houden we rekening met bewoners en het landschap. Er komt geen CO2-opslag in de plaats van gasopslag.
PvdA: We kiezen voor (kleinere) zonnevelden en kleinere windmolens die passen in het landschap, die worden gesteund door inwoners en daarbij lokaal rendement opleveren. De gemeente kan zelf een energiebedrijf (nutsbedrijf) opzetten. We stimuleren lokale energiecoöperaties. Nieuwbouw is bijna energieneutraal, maar dat moet wel voor elke beurs betaalbaar zijn. Andere energiebronnen, zoals aardwarmte, groen gas en biomassa onderzoeken. Ons landschap moet aantrekkelijk blijven.
VVD: De plaatsing van grootschalige zonneparken en windparken wijzen wij af als draagvlak ontbreekt en de belangen van de omgeving en het landschap dit niet toelaten. Inzetten op meerdere vormen van duurzame energie. We stimuleren milieubewust ondernemen. Voordat een wijk overgaat op een andere energievoorziening dan gas, zorgen we ervoor dat inwoners een betaalbaar alternatief aangeboden krijgen.
Sterk Westerkwartier: Ook de gaswinning in kleine velden moet worden stopgezet. Zonnelening en inwoners helpen met de energietransitie. Horizonvervuilende hoge windmolens zijn voor ons geen optie.
D66: Houd bij grootschalige opwekking rekening met de karakteristieke kenmerken van ons landschap. Maak ruimte voor kleine windmolens op boerenerven en bedrijventerreinen. Maak bewoners meer bewust van energiezuinig gedrag en richt bijvoorbeeld een energieburgerpanel op.
50Plus: Geen standpunt in het verkiezingsprogramma.
Bereikbaarheid en vervoer
Westerkwartier gaat aan de slag met de A7, de westelijke rondweg om Leek en de N355 (knooppunt Nieuwklap). Maar wat moet de gemeente nog meer doen voor bereikbaarheid van de gemeente?
VZ Westerkwartier: Veilige fietspaden met duidelijke lijnen tussen snel en gewoon fietsverkeer. Deze fietspaden moeten lopen tussen de dorpen en richting de steden Drachten en Groningen. Investeringen in fietspaden mogen niet ten koste gaan van investeringen in autowegen. In plaats van de Lelylijn pleiten we voor de Frisialijn
ChristenUnie: Toegezegde snel-fietspadverbindingen, zoals Groningen–Leek en Leek–Zuidhorn dienen snel gerealiseerd te worden. Daarnaast ook doorfietsroutes van Leek naar Marum en Drachten. Oplaadpunten voor elektrische fietsen. Behalve de A7 en doorstroming N355 ook kijken naar de doorstroming van verkeer bij de brug van Gaarkeuken.
CDA: Ruimte voor groei aan de A7. Toekomstbestendige verbindingen tussen met name het noordelijk en zuidelijk deel van het Westerkwartier.
GroenLinks: Een busverbinding tussen Drachten en Groningen met haltes in Marum en Leek; en tussen Visvliet en Groningen, via Grijpskerk en Zuidhorn. Ook scholieren uit Oostwold moeten met de bus naar school kunnen. Het spoor tussen Groningen en Leeuwarden moet helemaal verdubbeld worden. We zijn ook voor de aanleg van de Lelylijn tussen Groningen en Lelystad, met stations in Leek en Marum. We verbeteren de fietsroutes tussen Oldehove en Zuidhorn, tussen Oldehove en Grijpskerk en tussen Niekerk/Oldekerk en Leek.
PvdA: Meer experimenten met deelauto’s, elektrische scooters en fietsen. Toegankelijkheid van auto’s rondom scholen beperken. Positief tegenover een betere autoverbinding tussen Zuidhorn en de A7 en het fietspad tussen Zuidhorn en Leek.
VVD: Drukte op de wegen richting Groningen en de A7 neemt al jaren toe. De VVD wil dat er besluiten komen tot een betere ontsluiting van dit gebied. OV en fietsroutes beter op elkaar laten aansluiten. Meer betonstroken of passeerstroken en bermen verharden in buitengebieden. Inzetten om de geplande fietssnelweg van Groningen naar Leek via Marum door te trekken naar Drachten. Deelauto’s horen thuis bij een commerciële instantie, niet bij de gemeente.
Sterk Westerkwartier: Goede verbindingen tussen de Friesestraatweg en A7. Fietssnelweg van Noord- naar Zuid-Westerkwartier en de fietssnelweg van Groningen-Leek naar Marum-Drachten. Een Lelylijn die stopt in Marum-Oost/Leek-Zuid. Onderzoeken of we een deeltaxi kunnen laten rijden om eenzaamheid tegen te gaan.
D66: Verbeter verbindingen per fiets en bus in onze hele gemeente. Trek de voorgestelde fietsverbinding vanuit Leek naar Groningen door naar Marum. Zorg voor brede uitrol van het gebruik van deelauto’s.
50Plus: Gratis openbaar vervoer in de daluren voor AOW’ers en mindervaliden.
De gemeente dichtbij
Wat moet de gemeente doen om zich meer te laten zien om meer vertrouwen te krijgen van haar inwoners?
VZ Westerkwartier: Gemeente niet alleen digitaal goed bereikbaar, maar ook ruimte voor persoonlijk contact. Ruime openingstijden bij loketten waar inwoners ook zonder afspraak terechtkunnen. Steunpunten in de voormalige gemeenten moeten blijven bestaan.
ChristenUnie: Zo snel mogelijk naar één gemeentehuis. Waar nodig naar de mensen toegaan, zodat dichtbij ook echt dichtbij kan zijn. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van aanwezigheid in een buurt- of dorpshuis of bij mensen thuis.
CDA: Instellen van een onafhankelijke ombudsfunctionaris die voor alle inwoners, ondernemers en verenigingen een vraagbaak kan zijn wanneer alle andere (juridische) mogelijkheden zijn benut.
GroenLinks: De gemeente moet digitaal en fysiek goed bereikbaar zijn. Leek, Zuidhorn, Marum en Grootegast moeten fysieke plekken blijven houden. De bouw van een heel nieuw gemeentehuis vinden we overbodig en duur.
PvdA: Dorpencoördinatoren en dorpswethouders verkleinen de afstand tussen gemeente en inwoners. Dorpsvisies zijn zoveel mogelijk leidend voor besluitvorming. Een nieuw gemeentehuis? We wachten de uitkomst van de nu lopende onderzoeken hiernaar af.
VVD: Eén gemeentehuis in het Westerkwartier, met ruimere openingstijden ook buiten kantoortijden, en mogelijkheid om zonder afspraak binnen te lopen. Voor het regelen van hulp of zorg komt de gemeente naar je toe.
Sterk Westerkwartier: Een centraal gemeentehuis. Bij grote beslissingen een corrigerend referendum invoeren via stemmen in de app van de gemeente. Invoeren Right to Challenge; recht om overheid uit te dagen als burgers iets beter kunnen.
D66: We willen dat ambtenaren zich vaker laten zien in wijken en dorpen. Maak werk van de hinder-app, waarmee inwoners overlast door bedrijven eenvoudig kunnen melden.
50Plus: Aanstellen van een gemeentelijke ombudsman, die een spreekuur zal vervullen in dorpshuizen/wijkgebouwen om mensen te helpen.
Openingstijden van winkels
De ChristenUnie, die de afgelopen vier jaar meedeed in het college, wil dat winkels in Westerkwartier op zondag dicht blijven. Hoe staan andere partijen daarin?
VZ Westerkwartier: Geen standpunt in het verkiezingsprogramma.
ChristenUnie: Het is onze diepste wens dat wij de zondag als collectieve rustdag kunnen vieren. Maar we zien helaas dat het draagvlag hiervoor ook in het Westerkwartier vermindert. Wij komen hierin steeds meer alleen te staan. Wij willen voorkomen dat winkeliers druk voelen om hun winkel op zondag te openen.
CDA: Het CDA hecht aan de zondagsrust, maar beseft ook dat openstelling van winkels in een deel van het Westerkwartier de realiteit is. Er moet een regeling voor zon- en feestdagen komen.
GroenLinks: Geen standpunt in het verkiezingsprogramma.
PvdA: Winkels mogen ook op zondag open.
VVD: De VVD wil vrije openstelling voor alle winkels.
Sterk Westerkwartier: Alle winkels moeten open kunnen en mogen op de tijden die voor hen geschikt zijn. Dus ook op zon- en feestdagen.
D66: D66 pleit al heel lang voor openstelling van de winkels op zondag.
50Plus: Geen standpunt in het verkiezingsprogramma.
