Omwonenden maken zich zorgen over de omvorming van de gasopslag bij Grijpskerk. Zij vinden het onderzoek naar de risico’s onvolledig en stellen dat er veel méér aan de hand is in hun gebied.
Bij Grijpskerk slaat de NAM nu gas op dat geschikt is voor de industrie. Om het Groningenveld sneller te kunnen sluiten, wil het kabinet ‘Grijpskerk’ omvormen tot opslag voor gas dat geschikt is voor huishoudens. Dat is in de regel buitenlands gas aangevuld met stikstof.
De regering presenteerde die plannen bijna een jaar geleden en vroeg het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in september om advies over de omvorming van Grijpskerk.
Aardbevingen en trillingen
SodM kwam in november tot de conclusie dat er in het gebied rond de gasopslag kans is op aardbevingen, trillingen en schade aan huizen, maar dat het risico niet groter wordt door de nieuwe plannen.
Daar neemt Frans Talstra uit Kommerzijl geen genoegen mee. Hij verzet zich met een werkgroep namens elf Dorpsbelangen van omliggende plaatsen tegen de plannen met de gasopslag.
Talstra legt uit dat de situatie in de gemeente Westerkwartier wezenlijk verschilt ten opzichte van de rest van Groningen. ‘De ondergronden zitten ingewikkeld in elkaar. Naast de gasopslag heb je hier bijvoorbeeld te maken met veel kleinere velden die worden leeggepompt. Die hebben invloed op elkaar.’
Het onderzoek van SodM stelt hem daarom bepaald niet gerust. De onderzoekers gaan onder andere uit van waarden uit het Groningenveld. De bevingen zijn in het Westerkwartier weliswaar minder hevig, maar dat maakt de situatie volgens Talstra niet minder complex.
Onveilig
‘Bij het Groningenveld was de eerste dertig jaar ook niets aan de hand. Daarom kan ik niks met zo’n universitaire studie. Wij wonen hier en merken dat de omgeving nu al verandert. Daar is nauwelijks aandacht voor. De plannen met Grijpskerk geven een onveilig gevoel bij bewoners.’
Omwonenden van de gasopslag stellen dat weilanden andere vormen krijgen, grondwaterstanden fluctueren en huizen verzakken. ‘Er is steeds meer schade’, zegt Talstra. ‘En de afwikkeling daarvan is nu al een ramp.’
Negentig scheuren
Betsy Dieleman (79) woont nu een halve eeuw in een boerderij tussen Kommerzijl en Niezijl. Het pand staat letterlijk op de gasopslag van Grijpskerk. Ze ontdekte precies negentig scheuren in haar huis, maar die worden door het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) lang niet allemaal aangemerkt als schade door mijnbouw.
Alleen de horizontale scheuren komen volgens het IMG door gaswinning. Met de toegezegde 13.000 euro kan Dieleman lang niet alle gewenste reparaties doen en dat frustreert haar.
‘Waarom gaat zoveel geld naar onderzoek?’
‘Wat als ik er straks niet meer ben? Dan laat ik mijn kinderen achter met zoiets slordigs’, zegt ze. Dieleman heeft een contra-expertise aangevraagd, maar ergens staat het haar ook tegen dat er nu nogmaals een rapport wordt opgesteld.
‘Soms denk ik weleens: waarom besteden we zoveel geld aan al die instanties en onderzoeken? Dat kunnen we beter rechtstreeks in onze scheuren stoppen.’
Duidelijkheid
Wat betreft de schadeafhandeling pleit ook het SodM voor duidelijkheid. De instantie vindt dat het IMG moet worden aangewezen als enige partij waar omwonenden van de gasopslag terecht kunnen.
Talstra hoopt dat de omvorming van Grijpskerk alsnog wordt afgeblazen. ‘We willen het niet meer. Het is te link allemaal’, zegt hij. Mocht het toch zover komen, dan pleit hij voor goede meetapparatuur en een duidelijke schadeafhandeling.
Reactie Theodor Kockelkoren (SodM)
‘Ik begrijp de zorgen van bewoners uit de omgeving van de gasopslag heel goed. Het benutten van Grijpskerk als opslag kan aardbevingen met zich meebrengen. Daarnaast valt het gebied onder de invloedssfeer van het Groningenveld. Tot dusver hebben we in Grijpskerk bevingen gehad van 1,1 tot 1,5 op de schaal van Richter. Dat zal zolang Grijpskerk benut blijft worden door kunnen blijven gaan. Dus ja, er kan schade zijn, maar we verwachten het niet in grotere aantallen. Aan de andere kant heeft dit besluit een gunstig effect op het risico rondom de gaswinning van Groningen.
