Het kabinet neemt in 2025 volledig afscheid van het zogeheten abonnementstarief voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Sinds de invoering in 2020 lopen de kosten bij gemeenten hoog op door de laagdrempelige voorzieningen op basis van de wet.
In plaats van het abonnement met een bescheiden bijdrage, kiest het kabinet voor herinvoering van de oude eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen, zoals dagbesteding en huishoudelijke hulp. Die eigen bijdrage van hulpbehoevenden wordt ook weer inkomensafhankelijk. Nu betaalt iedereen een vast bedrag van maximaal 19 euro per maand.
100 miljoen uit Gemeentefonds
Het kabinet kondigt de afschaffing van het abonnementstarief aan in de vrijdag openbaar gemaakte Voorjaarsnota. De maatregel moet jaarlijks een bezuiniging opleveren van 100 miljoen euro. ‘De middelen die het Rijk in verband met de invoering en aanzuigende werking van het abonnementstarief aan het Gemeentefonds heeft toegevoegd en hiervoor nog toevoegt worden vanaf het jaar van inwerkingtreding van het wetsvoorstel (grotendeels) uitgenomen uit het Gemeentefonds.’
Vanaf 2019 werd de vorige inkomensafhankelijke bijdrage deels en in 2020 helemaal afgeschaft en vervangen door het abonnementstarief. Iedereen, ongeacht de hoogte van het inkomen, moet sindsdien hetzelfde betalen voor een Wmo-voorziening. De maatregel stuitte vanaf het begin op weerstand bij gemeenten.
Nieuw wetsvoorstel
In het regeerakkoord was al afgesproken dat voor de huishoudelijke hulp een eerlijkere eigen bijdrage zou komen. Het wetsvoorstel van staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid) daartoe wordt ingetrokken. Hij komt met een nieuw wetsvoorstel waarin de hoogte van de eigen bijdrage voor álle Wmo-voorzieningen weer wordt gebaseerd op het inkomen.
Enorme toename
Zoals lokale overheden al waarschuwden, leidde de invoering tot een enorme toename van het aantal aanvragen van vooral huishoudelijke hulp. Veel mensen die deze hulp zelf kunnen betalen – en vaak al op eigen kosten een hulp hadden geregeld – kozen voor deze goedkope oplossing en meldden zich bij het Wmo-loket van de gemeente. Die zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Gemeenten zagen de kosten de pan uitrijzen, ten koste van de mensen die de hulp nodig hebben, maar deze niet zelf kunnen betalen. In sommige gemeenten ontstonden lange wachtlijsten.
