Onze provincie kreeg in een jaar tijd meerdere keren te maken met femicide, het opzettelijk doden van een vrouw, in de meeste gevallen door een partner of ex-partner. In het meest recente geval gaat het om de dood van de 53-jarige Tonnie uit Schoonebeek. Zij werd vorige week neergestoken in Hardenberg en overleed aan haar verwondingen. Haar 56-jarige ex-man zit vast als verdachte.
Maar ook in de Asser wijk Marsdijk was het in september raak toen een 50-jarige vrouw om het leven werd gebracht. En een paar weken later werd bij een kantoorpand aan de Lauwers in Assen een 35-jarige vrouw gedood.
Marian Stoppelenburg uit Roden verloor dit jaar haar dochter door femicide. De 30-jarige Sandra werd begin mei om het leven gebracht in haar woning in Nieuwediep. Haar 44-jarige man blijkt de dader, hij komt zelf ook om het leven in hun woning. Moeder Marian Stoppelenburg doet bij RTV Drenthe haar verhaal in het radioprogramma Cassata. Sandra kan zij niet meer helpen, maar ze trekt nu ten strijde tegen femicide.
Voor de moeder uit Roden begint het drama op 5 mei. “Dan hoor je dat je dochter is vermoord. Ik heb altijd gedacht; dit is ver van mijn bed. Maar dan gebeurt het toch. Sinds die tijd heb ik mij verdiept in het fenomeen femicide, waar ik nog niks van wist. En nu is het mijn missie om het zoveel mogelijk mensen te laten weten wat het is. Maar ook wat we met elkaar zouden kunnen doen om te bestrijden.”
Het drama kwam uitgebreid in het nieuws, iets wat Stoppelenburg overrompelde: “Het was natuurlijk groot nieuws in Noord-Nederland, vooral omdat Sandra al in het nieuws was met haar restaurant. Ze was er erg trots op dat ze in 2022 als eerste Nederlandse en ook nog als jonge vrouw eigenaar werd van een groot wokrestaurant (Wereldgeluk in Groningen red.). Maar dat is voor haar uiteindelijk afschuwelijk afgelopen.”
Aanloop naar het drama
Volgens Marian Stoppelenburg zat haar dochter in een levensgevaarlijke relatie. “Vanaf het moment dat ze een relatie kreeg met deze man in 2019 ging het razendsnel en dat is nu, achteraf gezien, een van de kenmerken van een relatie die tot femicide kan leiden. Ze was net verhuisd, net uit een andere relatie gestapt, en zonder dat we het wisten is hij vrijwel onmiddellijk bij haar ingetrokken. Twee of drie maanden later was ze al zwanger en had ze al een trouwring. Als ik toen geweten had van kenmerken van zulke relaties, had ik wellicht andere dingen gedaan. We werden meer en meer buitengesloten.”
De man van Sandra belandde in het najaar van 2023 in de gevangenis voor bedreiging en mishandeling. Marian: “Toen vroeg ik aan haar; weet je zeker dat je met je zoon weer met hem in één huis wil wonen? Ze werd heel boos en zei; er is niets mis met onze relatie. Ze stond op en ging woedend de deur uit. Ze wou daar niets van weten.” Pas na de moord merkte Marian dat de ontkenning veel verder ging dan dat. “Ze heeft hulpverleners de deur gewezen, ze heeft politie de deur uitgezet. Er hebben zich daar vreselijke dingen afgespeeld, zonder dat we dat wisten.”
‘Victim blaming’
Van allerlei kanten is individueel geprobeerd Sandra bij haar partner weg te halen. Moeder Marian deed verwoede pogingen. “Haar broer heeft tegen haar gezegd; straks vermoordt hij je nog, ga toch bij hem weg. Haar collega’s, beste vrienden hebben dat ook geprobeerd, Maar ze wilde naar niemand luisteren. Ze was hartstikke koppig, het was ook geen schattig lief meisje, maar een heel sterke vrouw”, vertelt Stoppelenburg. Als moeder hekelt ze de vraag; waarom is ze niet bij hem weggegaan? “Het is heel belangrijk te realiseren dat je dan aan ‘victim blaming’ doet. Dat is de schuld leggen bij de vrouw en dat is absoluut onaanvaardbaar, Wat ze ook gedaan heeft, niets van dat alles is een reden om haar te vermoorden”, zegt ze resoluut.
Strijd tegen femicide
“Ik zoek nu al maanden naar antwoorden, helaas niet meer voor Sandra., zij is er niet meer. Maar wel voor anderen. We hebben individueel geprobeerd haar te overtuigen, dat werkte niet, ze heeft iedereen de deur gewezen. Maar we hadden met vier, vijf, zes mensen met elkaar samen om haar heen kunnen gaan staan. Letterlijk, en met een concreet plan voor onderdak en bescherming, dan had ze misschien naar ons geluisterd.”
Ook wijst Marian op de aandacht voor de man. Als buren of familie in de gaten hebt dat een man agressief is naar zijn vrouw, ga dan op zoek in het netwerk van die man. Zoek een werkgever, een broer, een goede vriend, iemand die hij vertrouwt, die met hem kan praten. De insteek moet dan niet zijn om zijn gedrag te corrigeren of een relatie te verbeteren. De insteek zou moeten zijn de relatie te beëindigen. Om beide onafhankelijk van elkaar duidelijk te maken dat de twee elkaar doodongelukkig maken. Dan is misschien erger leed te voorkomen. Ik snap dat het lang niet altijd zal werken, maar wellicht in een aantal relaties wel. Mannen worden nu pas aangepakt als de wet wordt overtreden, zodra er een aangifte ligt. Maar dan zijn we eigenlijk al veel te laat.”
