Groningen en Friesland krijgen vanuit het Rijk een regiopakket aangeboden van 124 miljoen euro ter compensatie van de impact van twee windenergieparken Doordewind en Ten Noorden van de Wadden, die boven de Waddeneilanden op de Noordzee worden gerealiseerd. Het miljoenenpakket is voor het mogelijk maken van projecten met een positieve invloed op regionale economie, energietransitie, landbouw, natuur en het tegengaan van verzilting.
Windenergiegebied Doordewind
Op de Noordzee, boven de Waddeneilanden, komt windenergiegebied Doordewind. Om de energie van de windmolens aan land te brengen, legt netbeheerder TenneT ondergrondse kabels aan richting de Eemshaven, waar de stroom op het elektriciteitsnet wordt aangesloten. Provincie Groningen en Friesland, Waterschap Noorderzijlvest, Wetterskip Fryslân en de aangrenzende gemeenten, waaronder Het Hogeland, Schiermonnikoog en Noardeast-Fryslân zitten hiervoor samen aan tafel en komen in aanmerking voor het regiopakket. Ook gemeente Westerkwartier, die niet grenst aan het plangebied, is bij de plannen betrokken. Hoe zit dat?
Vanaf het begin betrokken
Wethouder Bé Schollema van gemeente Westerkwartier houdt zich bezig met het onderwerp: “Gemeente Westerkwartier is vanaf het begin betrokken geweest in het traject. In de eerste vijf á zestal mogelijke routes van de kabels en leidingen naar het vasteland werd onze gemeente namelijk wel doorkruist”, legt hij uit. “Voor nu zijn wij niet meer in beeld, maar voor het tweede windpark Ten Noorden van de Wadden mogelijk straks wel weer. Dat gaat over de aanlanding van waterstof die ook naar land moet. Naar verwachting is dat pas tussen 2035 en 2040, maar daarom zijn wij nu ook nog steeds betrokken.”
Drie mogelijke routes
Uiteindelijk kwamen uit de onderzoeken drie mogelijke routes voor de ondergrondse kabels van TenneT. Dat waren de Tunnelroute, de Oostelijke Oude Westereems route en de Schiermonnikoog Wantijroute. Die laatstgenoemde is definitief gekozen door minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei. Dit tracé zal vanaf het windenergiegebied door Schiermonnikoog en het Wad gaan om vervolgens in Eemshaven te eindigen.
De betrokken partijen in Groningen en Friesland zijn geen voorstander en zien de Schiermonnikoog Wantijroute zelfs als de meest schadelijke keuze. “Je kan per definitie niet zonder schade vanuit de Noordzee naar land, maar het voelt niet goed om dwars door de Waddeneilanden te gaan”, zegt Schollema. “Iedere ecoloog zegt ook dat dit geen goed idee is. Alle tunnels hebben nadelen, maar Schiermonnikoog doorkruizen, voelt gevoelsmatig verkeerd.”
Keuze van tafel geschoven
Noord-Nederland pleitte dan ook voor de Tunnelvariant. Deze route gaat meer langs het Oosten en verbindt de kabels via een tunnel met Eemshaven. “Alle partijen aan tafel waren van mening dat het die route had moeten zijn. Vanaf Eemshaven gaan de tunnels veel rechter omhoog en bevatten gelijk ook alle leidingen voor bijvoorbeeld waterstof en CO2-transport voor de komende decennia. Ook Duitsland had hier van kunnen profiteren. Toch is die keuze door de minister van tafel geschoven en is dit vastgelegd.”
Op dit moment wordt de Schiermonnikoog Wantijroute door TenneT verder uitgewerkt. Toch blijven de verschillende partijen pleiten om de tunnelvariant verder te onderzoeken. Er is zelfs een zienswijze ingediend, waaronder door de gemeente Westerkwartier. “Ook dat heeft de minister naast zich neergelegd”, zegt Schollema. “Dat is haar besluit geweest.”
Geen tracé, dus geen pakket
Hoewel het Westerkwartier dus wel om tafel zit met de verschillende partijen, zijn zij niet direct getroffen en komen ze dus niet in aanmerking voor het regiopakket. Over een paar jaar kan dat wel weer het geval zijn. “Er zal dan 49 miljoen beschikbaar zijn voor het Westerkwartier, de gemeente Noardeast-Fryslân en gemeente Ameland”, legt Schollema uit. “Dat geldt alleen als er dan wordt gekozen voor een nieuw leidingnet met waterstof voor het tweede windpark dat door de gemeente gaat. Nu is het regiopakket vooral bedoeld voor de gemeenten Het Hogeland en Schiermonnikoog. Wij zitten niet in het tracé, dus krijgen we ook geen pakket.”
